ช่องระบายอากาศ : กี่ช่องถึงจะดีที่สุด?

เวลาที่ท่านเห็นบ้านนกแอ่น ท่านจะเห็นบางบ้านมีช่องระบายอากาศมาก บางบ้านมีช่องระบายอากาศน้อย หรือบางบ้านไม่มีช่องระบายอากาศเลย อะไรคือจุดประสงค์ของการมีช่องระบายอากาศ ในทางปฏิบัติเพื่อให้เกิดการเคลื่อนไหวการไหลเวียนของอากาศภายในบ้านนกแอ่น อย่างที่เราทราบกันดีอยู่แล้วว่า อุณหภูมิและความชื้นเป็นองค์ประกอบที่สำคัญในการทำบ้านนกแอ่น

ปกติช่องระบายอากาศในบ้านนกแอ่นมักจะใช้ท่อ PVC ขนาด 4 นิ้ว สวมข้องอ 90 องศา หันหัวข้องอลงกับพื้นเพื่อป้องกันแสงสว่าง จำนวนของช่องระบายอากาศมีความสำคัญมาก หากมีช่องระบายน้อยเกินไป อุณหภูมิภายในบ้านนกแอ่นจะเพิ่มขึ้น ในทางตรงกันข้าม หากมีช่องระบายอากาศมากเกินไป ความชื้นก็จะลดลง ลักษณะแบบนี้จึงเหมือนการเล่นกระดานหก จำนวนช่องระบายอากาศที่เหมาะสมควรจะมีจำนวนเท่าไหร่ และควรติดตั้งตรงจุดไหนบ้าง หากท่านสามารถติดตั้งช่องระบายอากาศได้สมบูรณ์ มีการเคลื่อนไหวการไหลเวียนของอากาศที่ดี จะทำให้ท่านไม่จำเป็นต้องติดตั้งระบบอื่นๆมากมายนัก เช่น สปริงเกอร์น้ำ พัดลมดูดอากาศ ปั๊มน้ำไหลเวียน ฯลฯ ท่านคงเคยได้ยินการกล่าวถึงบ้านนกแอ่นที่ประสบความสำเร็จสูงสุด ได้ผลผลิตรังนกแอ่นมากมายโดยไม่มีเครื่องช่วยใดๆ นอกจากมีสระน้ำ รางน้ำเพียงอย่างเดียว

หากการออกแบบหรือดัดแปลงบ้านนกแอ่นโดยคำนึงถึงจำนวนช่องระบายและจุดที่ติดตั้งช่องระบายอากาศเป็นไปอย่างดีเยี่ยม จะช่วยลดความกังวลความปวดหัวของท่าน ลดขั้นตอนที่จุกจิกของระบบระบายความร้อนระบบความชื้นภายในบ้านนกแอ่น การเคลื่อนไหวการไหลเวียนของอากาศเป็นปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อความสำเร็จและความล้มเหลวของบ้านนกแอ่น

การที่ท่านต้องเพิ่มอุปกรณ์ต่างๆเพื่อช่วยให้อุณหภูมิและความชื้นในบ้านนกแอ่นสมบูรณ์ขึ้น ยิ่งมากชิ้นก็ยิ่งเพิ่มการบำรุงรักษาเพิ่มค่าใช้จ่าย อุปกรณ์ทุกตัวที่ใช้ย่อมมีการสึกหรอตามการเวลา ท่านลดอุปกรณ์ได้มากเท่าไหร่ท่านก็ประหยัดได้มากขึ้น

ช่องระบายอากาศช่วยดึงอากาศที่สดชื่นจากภายนอกเข้าสู่ภายในบ้านนกแอ่น ขณะเดียวกันก็ช่วยระบายกลิ่นเหม็น กลิ่นฉุน กลิ่นอับของขี้นกบางส่วนภายในบ้านนกแอ่นออกไป ถ้าระบบช่องระบายอากาศภายในบ้านนกแอ่นดี อากาศภายนอกสามารถเข้ามาได้ อากาศภายในก็สามารถระบายออกได้ บ้านนกแอ่นที่ดีคือบ้านนกแอ่นที่มีระบบไหลเวียนของอากาศที่ดีนั่นเอง

ในทางปฏิบัติช่องระบายอากาศควรติดตั้งระดับไหน ต่ำจากเพดานลงมาเท่าไหร่ ควรมีจำนวนกี่ช่อง ด้านขวาและด้านซ้ายของตัวบ้านควรมีกี่ช่อง กรณีของบ้านนกแอ่นแบบโดดเดี่ยว ด้านหน้าและด้านหลังควรมีกี่ช่อง กรณีของบ้านนกแอ่นแบบตึกแถวดัดแปลงปรับปรุง สำหรับท่านที่มีบ้านนกแอ่นอยู่แล้ว ลองไปสำรวจดูว่าบ้านนกแอ่นของท่านมีช่องระบายอากาศอย่างเพียงพอหรือไม่ ถ้าอุณหภูมิภายในบ้านนกแอ่นของท่านยังสูงอยู่ การเพิ่มช่องระบายอากาศจะช่วยลดอุณหภูมิลงได้อย่างแน่นอน ท่านลองไปทำการบ้านดู ว่าจะเพิ่มช่องระบายอากาศอย่างไรโดยไม่รบกวนนกแอ่นมากนัก หากท่านไม่สามารถแก้ไขได้จริงด้วยการเพิ่มช่องระบายอากาศ ระบบต่อไปที่ท่านต้องพึ่งพาก็คือ พัดลมดูดอากาศ เครื่องทำความชื้น สปริงเกอร์น้ำ ฯลฯ

การติดตั้งช่องระบายอากาศให้ติดตั้งมากเข้าไว้ดีกว่า ถ้าความชื้นภายในบ้านนกแอ่นลดลง เราสามารถที่จะอุดหรือปิดช่องระบายอากาศทีละช่องเพื่อควบคุมความชื้นได้ หากติดตั้งช่องระบายอากาศน้อยเกินไป อุณหภูมิภายในบ้านนกแอ่นเพิ่มขึ้น การจะเพิ่มช่องระบายอีกในตอนหลังจึงยุ่งยากกว่าการทำไว้ตั้งแต่เริ่มต้น ส่วนจำนวนช่องระบายอากาศนั้น ให้คำนวณแบบง่ายๆ 1 เมตร ต่อ 1 ช่องระบายอากาศ แถวบนให้ต่ำลงมาจากเพดานประมาณ 50 เซนติเมตร แถวล่างให้สูงจากพื้นขึ้นมาประมาณ 100 เซนติเมตร

จากภาพข้างบนเป็นเพียงตัวอย่างให้ท่านนำไปดัดแปลงประยุกต์ใช้ตามความถนัดและทักษะที่ท่านมีอยู่ เป็นภาพจากบ้านนกแอ่นของผมที่ทำอยู่บนดาดฟ้าชั้นที่ 8 ของตึกโรงแรม ดาดฟ้าถือเป็นส่วนที่รับความร้อนมากที่สุด ควบคุมอุณหภูมิและความชื้นยากที่สุด ช่องระบายอากาศจึงช่วยได้มากที่สุด นกแอ่นเข้าอยู่อาศัยเกินเป้าที่วางไว้อย่างเหลือเชื่อในปีแรก

นำเสนอโดย เทพชัย อริยะพันธุ์