การเก็บรังนกแอ่นบ้าน (Harvesting of Bird Nest)

อุปกรณ์สำหรับเก็บรังนกแอ่นบ้าน:

นกแอ่นเป็นนกที่เกิดมามีคุณค่ามีราคาตามพันธุศาสตร์ มีความรู้สึกไวต่อการคุกคาม และสิ่งรบกวนทั้งหลาย ดังนั้นการเก็บรังนกแอ่นจึงควรรู้ว่าเมื่อไรจึงควรเก็บและเก็บอย่างไร

นกแอ่นผสมพันธุ์และวางไข่ทุกๆ 4 เดือนโดยเฉลี่ย ดังนั้นการผลิตรังนกแอ่นจึงต้องรอเวลาไม่ได้เร็วอย่างที่เราคิด ช่วงระยะเวลาของการผสมพันธุ์และเลี้ยงลูกใช้เวลานาน รังนกแอ่นจึงมีราคาสูง ช่วงเวลาที่ดีที่สุดสำหรับการผสมพันธุ์คือช่วงฤดูฝน นกแอ่นจะออกหาอาหารไม่ไกลจากรัง อาหารจะสมบูรณ์กว่าช่วงฤดูแล้ง บ้านนกแอ่นที่ปกติเคยเก็บรังนกแอ่นได้เดือนละ 3 กิโลกรัม อาจเก็บรังนกแอ่นได้ 4 กิโลกรัม ในช่วงฤดูฝน ทั้งนี้ไม่ได้หมายความว่านกแอ่น 1 คู่ ทำรัง 2 รัง แต่เป็นเพราะว่าบ้านนกแอ่นได้คู่นกแอ่นใหม่ที่กำลังหาที่ทำรังจากบ้านนกแอ่นอื่นๆหรือจากถ้ำนกแอ่นที่พื้นที่ทำรังไม่มีให้ทำรังแล้ว ช่วงฤดูฝนบ้านนกแอ่นใหม่ๆจะได้นกแอ่นเพิ่มขึ้น

นกแอ่นจะทำรังในช่วงเวลากลางคืน รังนกแอ่นจะทำจากน้ำลายของนกแอ่น ที่มีส่วนผสมที่ซับซ้อนของ Glycol-Protien น้ำลายของนกแอ่นจะเหนียวและสามารถแห้งได้เร็วเมื่อสัมผัสอากาศ นกแอ่นใช้เวลา 30-40 วัน ในการทำรัง คู่นกแอ่นที่มีประสบการณ์จะทำรังเป็นรูปถ้วยครึ่งซีกสวยงาม แข็งแรงพอที่จะรองรับน้ำหนักของไข่ ลูกนกแอ่นที่จะโต และพ่อแม่นกแอ่น

หลังจากคู่นกแอ่นทำรังเสร็จ อีกประมาณ 1 อาทิตย์หรือกว่านั้น แม่นกแอ่นจะเริ่มวางไข่ฟองแรก และอีก 2-3 วัน จะวางไข่ฟองที่ 2 จากนั้นจะกกไข่ ใช้เวลาประมาณ 26-28 วัน เมื่อลูกนกแอ่นออกจากไข่ พ่อแม่นกแอ่นจะช่วยกันป้อนอาหารให้ลูกนกแอ่นวันละ 2 เวลา ใช้เวลา 49-52 วัน จนลูกนกแอ่นโตและบินได้ ลูกนกแอ่นจะหัดบินอยู่ภายในบ้านนกแอ่นประมาณ 5-7 วัน จากนั้นจะบินออกจากบ้านนกแอ่นออกหาอาหารร่วมกับฝูงนกแอ่น

ลูกนกแอ่นที่อายุครบ 8 เดือน จะเริ่มจับคู่และเริ่มทำรัง บ้านนกแอ่นใหม่อยากได้ลูกนกแอ่นคู่ใหม่เช่นนี้มากๆ จึงนิยมเก็บรังนกแอ่นเมื่อลูกนกแอ่นบินได้ และบินออกจากรังไปหาอาหารร่วมกับฝูงนกแอ่น

รังนกแอ่นที่ลูกนกแอ่นโตและบินออกจากรังได้แล้ว ถ้ายังไม่เก็บรัง เมื่อถึงเวลาผสมพันธุ์ นกแอ่นคู่เดิมจะใช้รังเดิมซ้ำอีกครั้ง โดยซ่อมรังเดิมให้มั่นคงแข็งแรงขึ้น ดังนั้นการเก็บรังนกแอ่นที่ลูกนกแอ่นโตและบินออกจากรังแล้ว เป็นวิธีการที่ดีที่สุด อย่าให้เกิดการใช้รังเดิมซ้ำอีก ท่านเป็นเจ้าของบ้านนกแอ่นต้องเรียนรู้ว่าช่วงเวลาใดควรเก็บรังนกแอ่น การเข้าบ้านนกแอ่นบ่อยๆในช่วงฤดูผสมพันธุ์ทำให้นกแอ่นรู้สึกถูกรบกวน ไม่เข้าก็ไม่สามารถตรวจสอบรายละเอียดต่างๆได้ ควรเข้าแต่ให้น้อยครั้งที่สุด ใช้การคำนวณนับวันเวลาช่วย ไม่เร็วและไม่ช้าจนเกินไป

ถ้าหากท่านเก็บรังนกแอ่นช้า และคู่นกแอ่นเดิมกำลังจะวางไข่ในรังเดิม แต่รังเพิ่งถูกเก็บไปก่อนหน้าเพียง 1 วัน ท่านคิดว่านกแอ่นคู่เดิมจะรอได้ไหม? คำตอบคือ ไม่รอ! นกแอ่นคู่เดิมจะไม่รอถ้ารังถูกเก็บ แต่จะเริ่มทำรังใหม่ตรงที่เดิมโดยไม่หยุดพัก ใช้เวลาเกือบ 24 ชั่วโมง รังนกแอ่นที่รีบทำจะไม่สวย รังจะบางไม่แข็งแรงมากนัก ทำรังใหม่เพียงเพื่อให้สามารถวางไข่ได้เท่านั้น และหลังจากวางไข่แล้ว จะทำรังต่อและเสริมให้รังแข็งแรง ใหญ่ขึ้น

วิธีเก็บรังนกแอ่นทำอย่างไร?

การเก็บรังนกแอ่นบ้านจะใช้เครื่องมือเพียงชนิดเดียว คือ "เหล็กแซะ" ชนิดที่ช่างทาสีใช้แซะรอยสีเก่าที่ร่อนให้หลุดออกมาจากผนัง หรือแบบที่แม่ค้าขนมโตเกียวใช้ก็ได้ เลือกชนิดที่ปลอดสนิม มีด้ามจับถนัด ฝนให้คมขึ้นหน่อย เพื่อเวลาแซะรังนกแอ่นจะได้ไม่แตก การแซะรังนกแอ่น ให้กดเหล็กแซะแนบกับพื้นไม้ที่รังนกแอ่นเกาะอยู่ ออกแรงนิดเดียว ความคมของเหล็กแซะจะทำให้รังนกแอ่นหลุดออกมาอย่างสมบูรณ์

สิ่งสำคัญที่ควรจดจำไว้และต้องระมัดระวังคือ ก่อนเก็บรังนกแอ่น ให้ตรวจสอบดูอีกทีว่าในรังนกแอ่นมีไข่หรือลูกนกแอ่นที่เพิ่งออกจากไข่หลงเหลืออยู่หรือไม่ เพราะบางครั้งอาจจะมีคู่นกแอ่นบางคู่ที่อาจจะทำรังและผสมพันธุ์ช้ากว่าคู่อื่นๆก็มี การดูอาจจะลำบากเพราะไข่หรือลูกนกแอ่นตัวแดงๆจะยังเล็กมาก ให้ใช้กระจกแผ่นเล็กๆสอดเข้าไปเพื่อส่องดู ถ้าไม่มีไข่หรือลูกนกแอ่นก็เก็บได้ ถ้ามีไข่หรือลูกนกแอ่นก็ไม่ต้องเก็บ การเข้าบ้านนกแอ่นเพื่อเก็บรังนกแอ่นควรใช้ไฟฉายชนิดที่คาดบนศีรษะได้ เพราะมือสองข้างจะทำงานได้สะดวก

นำเสนอโดย เทพชัย อริยะพันธุ์