กฎพื้นฐานของบ้านนกแอ่น

มีแหล่งน้ำอุดมสมบูรณ์มีแหล่งพืชไร่ที่อุดมสมบูรณ์มีสภาพอากาศที่ปราศจากมลพิษมีป่าไม้ที่อุดมสมบูรณ์ มีพื้นที่ชุ่มน้ำกระจายอยู่ทั่วไปอย่างสมบูรณ์ การทำบ้านนกแอ่นนั้นกฎพื้นฐานที่สำคัญคือการเลือกพื้นที่ที่จะลงทุนทำบ้านนกแอ่น นับเป็นโชคดีของประเทศไทย โดยเฉพาะพื้นที่ชายฝั่งทะเลทั้งฝั่งอ่าวไทยและฝั่งอันดามัน ล้วนมีโอกาสสูงที่จะทำบ้านนกแอ่นได้ แต่การที่จะประสพความสำเร็จได้นั้นต้องมีองค์ประกอบหลักที่สำคัญที่ต้องนำมาพิจารณา คือ:-

1. แหล่งรวมใหญ่ที่อยู่ของพืชและสัตว์ (Microhabitat) หมายถึง ก่อนที่ท่านจะลงทุนทำบ้านนกแอ่นในพื้นที่ใด พื้นที่นั้นต้องเป็นพื้นที่ที่มีนกแอ่นอาศัยอยู่ (Swiftlet Area) สภาพแวดล้อมที่พึงประสงค์ต้องประกอบด้วย:-

- 50% ของพื้นที่เป็นพืชไร่ที่มีลำต้นต่ำกว่า 1 เมตร เช่น นาข้าว ทุ่งหญ้า สุมทุมพุ่มไม้
- 30% ของพื้นที่เป็นต้นไม้ใหญ่ลำต้นสูงกว่า 5 เมตร เช่น สวนปาล์ม ป่าไม้
- 20% ของพื้นที่เป็นแหล่งน้ำ เช่น แม่น้ำ ทะเล อ่างเก็บน้ำ หนอง บึง ป่าชายเลน

นกแอ่นจะใช้เวลา 12 ชั่วโมง บินโดยไม่หยุดพักเพื่อหาอาหาร (จับแมลงในอากาศ) ช่วงแรกของวันตั้งแต่เวลา 6.00 น. - 10.00 น. จะหากินในแหล่งของพืชไร่ เช่น นาข้าว ทุ่งหญ้า สุมทุมพุ่มไม้ จากนั้นตั้งแต่เวลา 10.00 น. - 13.00 น. จะหากินในแหล่งของต้นไม้ใหญ่ เช่น สวนปาล์ม ป่าไม้ ช่วงบ่ายตั้งแต่เวลา 13.00 น. - 15.00 น. จะอยู่ใกล้แหล่งน้ำเพื่อกินน้ำและโฉบเล่นน้ำ และจะกลับสู่แหล่งพืชไร่อีกครั้งตั้งแต่เวลา 15.00 น. - 18.00 น.

คู่นกแอ่นที่มีลูกจะหากินใกล้ๆบ้านนกแอ่น จะกลับบ้านนกแอ่นหลายครั้งเพื่อป้อนอาหารให้ลูกนกแอ่น ท่านจึงสังเกตุเห็นนกแอ่นบินอยู่รอบๆบ้านนกแอ่นในตอนกลางวันบ่อยๆ

หลีกเลี่ยงการทำบ้านนกแอ่นในพื้นที่ที่มีมลภาวะสูง เช่น ใกล้โรงงานที่มีปล่องควัน ฝุ่นละออง

2. แหล่งที่อยู่อาศัยของนกแอ่น (Microhabitat) หมายถึงบ้านนกแอ่นที่ท่านทำให้นกแอ่นอยู่อาศัย อันนี้มนุษย์เราเข้ามาเกี่ยวข้องอย่างมากที่สุด ท่านต้องจัดหา เตรียมการ ดำเนินการให้ได้บ้านนกแอ่นตรงตามเงื่อนไขที่นกแอ่นชื่นชอบทุกประการ เพื่อดึงดูดนกแอ่นให้เข้าอยู่อาศัยในเวลาอันรวดเร็ว ให้ได้ผลผลิตรังนกแอ่นในเวลาที่สั้นและได้รังนกแอ่นจำนวนมาก สภาพแวดล้อมภายในบ้านนกแอ่นที่พึงประสงค์ต้องประกอบด้วย:-

- เส้นทางบินที่เหมาะสม (Right Flying Path) ที่ทำให้นกแอ่นสามารถบินเข้า-บินออกบ้านนกแอ่นของท่านได้อย่างง่ายดาย ทั้งที้หมายถึงตำแหน่งของช่องทางเข้า-ออก (Entrance Hole) ต้องเหมาะสม
- อุณหภูมิที่เหมาะสม นกแอ่นชื่นชอบ 27 - 29 องศา C
- ความชื้นที่เหมาะสม นกแอ่นชื่นชอบ 80 - 95 %
- ความมืดที่เหมาะสม นกแอ่นชื่นชอบ 2 - 6 Lux
- ปลอดภัยจากศัตรูรบกวนทั้งมวล
- ไม่มีลมแรงพัดเข้าสู่ภายในบ้านนกแอ่น
- ลอกเลียนแบบให้เหมือนถ้ำที่นกแอ่นเคยอยู่ตามธรรมชาติ
- เสียงเรียกนกแอ่นมีความสำคัญมากในการดึงดูดนกแอ่น

จะเห็นว่าเมื่อนำองค์ประกอบทั้ง 2 อย่าง Macrohabitat และ Microhabitat มาพิจารณาอย่างดีแล้ว สามารถเลือกทำเลได้ถูกต้อง สร้างบ้านนกแอ่นได้ตรงตามเงื่อนไขที่นกแอ่นชื่นชอบ อัตราความสำเร็จของบ้านนกแอ่นของท่านมีสูงมาก

การเลือกทำเลที่ตั้งบ้านนกแอ่นมีผลต่อความสำเร็จเป็นอย่างมาก นกแอ่นออกหากินในรัศมีประมาณ 25 ตารางกิโลเมตร บ้านนกแอ่นที่ตั้งอยู่ในรัศมี 25 ตารางกิโลเมตรจากแหล่งอาหารที่อุดมสมบูรณ์จึงมีโอกาสสำเร็จได้รวดเร็ว ได้รังนกแอ่นจำนวนมาก ท่านจึงเห็นข้อเปรียบเทียบว่าทำไมบางพื้นที่จึงสำเร็จได้รวดเร็ว บางพื้นที่จึงสำเร็จได้ช้า ดังนั้นท่านจึงต้องนำเหตุผลอันนี้มาประกอบว่าทำไมบ้านนกแอ่นของท่านจึงได้รับผลระดับนี้ เร็ว ช้า สำเร็จ ล้มเหลว จะไปโทษอย่างอื่นไม่ได้ ต้องโทษที่ไม่ได้นำ 2 องค์ประกอบนี้มาร่วมพิจารณา

มีข้อมูลใหม่สำหรับทุกท่าน พื้นที่ภาคอีสานมีบ้านนกแอ่นแล้ว ที่จังหวัดอุดรธานี อัตราความสำเร็จกำลังติดตาม เมื่อนำองค์ประกอบ 2 ส่วนนี้มาพิจารณาจึงนับว่าน่าสนใจมาก เคยคิดว่าพื้นที่ภาคอีสานไม่น่าจะมีนกแอ่น แต่ก็มีแล้ว จังหวัดอื่นๆจึงน่าสนใจศึกษาเช่นกัน

นำเสนอโดย เทพชัย อริยะพันธุ์